ئۇيغۇر كومپيۇتېر ئىلىمى جەمئىيىتى

ئەسسالامۇ ئەلەيكۇم،

[url]http://www.ukij.org/munber/viewthread.php?tid=431[/url] دىكى يازمىلاردا ئوتتۇرىغا قويۇلغان «[url]http://ukij.org/fonts[/url] دىكى فونتلارنى كىم ياسىغان بولسا شۇ تۈزىتىش» پىكىرىگە ئاساسەن، UKIJ Tuz نى تۈزىتىپ چىقتىم. [url]http://ouigour.free.fr/fonts/UKIJTuzYengi.ttf[/url] دىن چۈشۈرۈپ سىناپ كۆرۈڭ.

بۇ فونتنىڭ ئالاھىدىلىكى:

1. فونت ئىچىدە پەقەت ئۇيغۇر-ئەرەب يېزىقى ۋە ئۇيغۇر لاتىن يېزىقىدا بار بولغان (ÖöÜüÉé لەرنىمۇ ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ)، ئەڭ كۆپ ئىشلىتىدىغان ھەرپ بەلگىلەرلا بار (بۇ دېگەنلىك ئۇيغۇرچىدىن باشقا تىللار ئىشلىتىدىغان ھەرپ-بەلگىلەر ۋە ULY ئۈچۈن لازىم بولمايدىغان ھەرپ-بەلگىلەر، باسما قاتارلىق ئالاھىدە ئىشلارغا ئىشلىتىدىغان مۇرەككەپ بەلگىلەر... بۇ فونت ئىچىدە يوقلىقىنى چۈشەندۈرىدۇ)؛

2. بۇ فونتتا ئىشلىتىلگەن ئۇيغۇرچە ھەرپلەرنىڭ غولى 2002-يىلى مەن ئۆزگەرتىپ ياسىغان تۈنجى Unicode ئىشلەتكەن ئۇيغۇرچە فونت Uyghur Tuz Unicode نىڭ غولى بىلەن ئوخشاش (ھازىر [url]http://ukij.org/fonts[/url] دا تارقىتىلىۋاتقان UKIJ Tuz نامىدىكى فونتنىڭ غولى ئەسلىدىكى فونتتىن يىراقلاپ كەتكەن بولغاچقا، بۇ قېتىمقى تۈزىتىشتە بۇرۇنقىسى ئەسلىگە كەلتۈرۈلۈپ تۈزىتىلدى)؛

3. [url]http://www.ukij.org/munber/viewthread.php?tid=446[/url] دىكى قارارغا بويسۇنغان ئاساستا بۇ فونت ئىچىگە سوزۇق تاۋۇشلارنىڭ ھەمزىلىك شەكىللىرى يالغۇز ھەرپ شەكلىدە كىرگۈزۈلمىدى.

4. فونتتىكى ھەرپلەرنىڭ كودى 2004-يىل 17-دېكابىر بىرلىككە كەلگەن ئۇيغۇرچە ھەرپلەر كود جەدۋىلىگە ئاساسەن Unicode بويىچە ئورۇنلاشتۇرۇلدى.

5. سىناش ئۈچۈن فونتنىڭ ۋاقىتلىق نامى «UKIJ Tuz Yengi» غا ئۆزگەرتىلدى. سىناقتىن ئۆتكەندىن كېيىن ئەسلىدىكى نامى «UKIJ Tuz» بويىچە داۋاملىق [url]http://ukij.org/fonts[/url] دا ھەقسىز تارقىتىلىدۇ.

=======================
ئەسكەرتىش: بۇ فونتقا ئۇيغۇرچىغا خاس بولمىغان ھەرپ-بەلگىلەرنى قوشماسلىقتىكى سەۋەب: 1) ساپ ئۇيغۇرچە فونت تەمىنلەش؛ 2) فونت تۈزەشنى تېزلىكتە ئىشقا ئاشۇرۇش. بۇ فونت باشقا بارلىق ئۆلچەملىك ئۇيغۇرچە فونتلار بىلەن ماسلىشىدۇ. بۇنداق قىلىش خەلقئارا ئۆلچەمگە ياكى فونت ياساش قائىدىسىگە خىلاپ ئەمەس (مەسىلەن: Windows تا پەقەت ASCII ھەرپلىرى بىلەن ئەرەبچە، پارىسچە، ياپونچە ... ۋە ياكى باشقا بىرلا خىل تىلدىكى ھەرپلەرنىلا ئۆز ئىچىگە ئالغان فونتلار كۆپ). كۆپ خىل تىل-يېزىقنى ئارىلاش بىر تەرەپ قىلىش ئۈچۈن ئەشۇ تىللاردىكى بارلىق ھەرپلەرنى بىر فونتنىڭ ئىچىگە كىرگۈزۈۋالمايمۇ كۆزلىگەن مەقسەتكە يەتكىلى بولىدۇ.

ھەرپلەرنى سىناشتا غەيرەت ئەپەندىم تەمىنلىگەن تۆۋەندىكى ئۇيغۇرچە ھەرپنىڭ ئوخشىمىغان ئورۇندىكى بارلىق شەكىللىرى بار تېكستنى ئىشلەتسىڭىزمۇ بولىدۇ.

ئ ئالماق شېئىر
ا قىلماق ۋاقىت
ە رەسىم كۆرمەك
ب بولماق قەلب كىتاب مۇنبەر
پ پاتماق تەرەپ سەھىپە كەسىپ
ت تۇرماق دوست ئېيتماق يۇرت
ج جاۋاب رەنج مىزاج ھۆججەت
چ بۇرچ چىقماق ئىچمەك ئىشەنچ
خ تارىخ خالىماق دەرەخ نۇسخا
د چىدىماق دېمەك
ر رەسىم كىرمەك
ز زامان سىزماق
ژ پارىژ ژۇرنال
س ئادرېس سالماق قىسماق ئىنكاس
ش شېئىر قاراش قىلىش ناخشا
غ ئاياغ بالىغ غاجىماق يىغماق
ف تېلېفون فىلىم گراف گولف
ق باشلىق چىقماق قىلماق قىلماق
ك تىكمەك دەرسلىك كۆرمەك كۆرمەك
گ بەرگ رەڭگ گۇناھ يىگىت
ڭ مېنىڭ پاراڭ سىڭىل ماڭماق
ل ئايال سىڭىل قىلماق لايىھە
م ئادەم رەسىم قىلماق ماڭماق
ن كەين مىنمەك ناخشا ئورۇن
ھ تەنبىھ گۇناھ لايىھە ھارماق
و بولماق دورىماق
ۇ تۇرماق ئورۇن
ۆ دۆلەت كۆرمەك
ۈ ئۆرۈمەك يۈرمەك
ۋ ئەھۋال ۋاقىت
ې دېمەك گۇڭشې مالدىۋې يېمەك
ى ئەپەندى قارىماق قىلماق كىشى
ي چىراي زىيالىي ئېيتماق يازماق
-----------------------------------
بايقالغان مەسىلىلەرنى مۇشۇ تېما ئاستىغا جاۋاب يازما شەكلىدە يوللىغايسىز. قانچە كۆپ خاتالىق تاپسڭىز شۇنچە ياخشى.

ئەسسالام ۋارىس ئەپەندى:
فونتنى كۆرۈپ چىقتىم كۆركەم بوپتۇ.
شۇنداقلا بىرنەچچە نۇقتىنى مۇنداق ئېلىپ باقسىڭىز ياخشى بولارمىكىن دىگەن ئويدا بۇنى يېزىپ ئوتۇرۇپتىمەن. مۇۋاپىق كۆرسۈڭىز پايدىلىنارسىز.
1. ئاساساىي رايون ھەرپلىرىنى ھەمزىدىن باشلاپ ئېلىپبە تەرتىۋى بويىنچە تىزغان بولسىڭىز ،ئوقۇش ۋە م س ۋولت تىن ئۆتكۈزگەندە كۆپ قولاي بولاركەنتۇق. قارىسام ە، ي قاتارلىقلارنىڭ ئورنى كېڭەيتىلگەن رايوندىكى ھەرپلىرى بىلەن بىر يەرگە تىزىلىپتۇ. بۇ ھەرگىز ئۆلچەمسىزلىك ياكى كود قالايمىقانلىقى ئەەمس،پەقەتلا سىزنىڭ فونت ياساشىڭىز ۋە بىزنىڭ ھەرپلەرنى تەكشۈرۈشىمىزگە قولايلىقىنى كۆزدە تۇتۇپ دىيىلگەن پىكىر خالاس.
2.قازاقچە ۋە قىرغىزچەگە ئائىت ھەرپلەر قېلىپ قاپتۇ،مۈمكىن بولسا قوشۇپ قويسىڭىز دىگەن ئۈمۈتتىمەن.
3.تىلكوم بېكىتكەن لاتىن يېزىقىدا ئىشلەيدىغان مۈڭگۈزلۈك ئا (ä)چۈشۈپ قاپتۇ.
4.ھەرپلەرنىڭ ئاساس رايون كودى،باش،ئوتتۇرا،ئاياق ھەرپلەر بېرىلىپتۇ، يالغۇز شەكلىنى بەرمىگەندەك قىلىسىز. بەلكىم ئاساس شەكلىگە ،يالغۇز شەكلى كودىنى قوشۇپ بىر تەرەپ قىلغانسىز.مەن بۇنى ۋولت ياكى فونت لەب ئېچىپ كۆرۈپ باقسام بولغىدەك.
5. مەتبەدە ئىشلەيدىغان بەلگىلەر تولۇق بولمىغاندەك قىلىدۇ،يەنە بىر تەكشۈرۈپ باققان بولسىڭىز.
بۇلار مېنىڭ شەخسىي قاراشلىرىم ، قىممىتى بار دەپ قارىسىڭىز پايدىلىنارسىز.

بۇ نۇسخىسى ئەسلى 1-قىتىم تارقاتقان خەت ئۇستىخنى بىلەن بىردەك ئىكەن، ياخشى بوپتۇ.
دەسلەپ ئىچىپلا بۇنى بايقىدىم:
[img]http://www.ukij.org/eza/perhat_k/soft/bbs/tuz.png[/img]

يېڭى نۇسخىسىدا [size=5]ۈ[/size] ھەرىپىنىڭ ئۈستىدىكى بەلگىنى ئۇنتۇپ قالغاندەك قىلىسىز. [size=4]و[/size] بولۇپ كۆرۈنىدىكەن، قاراپ باقسىڭىز.

پەرھات ئەپەندى ئوتتۇرىغا قويغان مەسىلە تۈزىتىلدى؛ Ää لەر ULY دا يوق ھەرپلەر بولغاچقا ئۇلار قوشۇلمايدۇ. بۇ ساپ ئۇيغۇرچە فونت بولغاچقا باشقا تىللار قوشۇلمايدۇ. باشقا مەسىلىلەر ۋە تۈزىتىلگەن مەسىلىلەر توغرىسىدا مەن كېيىنكى يازمامدا كۆپرەك ۋاقتىم چىققاندا تەپسىلىي يازاي. يېڭى نۈسخىسىنى تۆۋەندىكى ئورۇندىن چۈشۈرۈڭ:

[url]http://ouigour.free.fr/fonts/UKIJTuzYengi.ttf[/url]

سالام كۆپچىلىك:
WORD تا يېپىلغان قوش تىرناق » كۆرۈنمىدى.
يەنە بىر ئىش UyghurEditتا فونتنى مۇشۇ فونتقا توغرىلىسام بۇ فونت ئەمەس باشقا بىر فونت كۆرۈنۈۋاتىدۇ. بۇنىڭ نېمە ئىش ئىكەنلىكىنى بىلەلمىدىم.

ئويغان ئەپەندى ، مەن بۇ تىمىنىڭ كۆرۈلۈش قىتىمىنى ئاشۇرۇش ئويىدا [url]http://www.intil.cn/munber/viewthread.php?tid=3575&page=1&extra=[/url]
غا بىر نۇسخا كۆچۈرۈپ يوللاپ قويدۇم . شۇ يەرگىمۇ بىر قارىۋەتسىلە :handshake . پىكىرلەر توپلاشقاندا بىراقلا كۆچۈرۈپ مۇشۇ يەرگە ئىلىپ قويساممۇ بولىدۇ .

بىلىك كۇلۇبىغىمۇ يوللاپ قويدۇم .
پىكىرلىرى بولسا قالدۇرسىلا ، مۇۋاپىق بولمىغان بولسا ئۆچۈرىلىدۇ :handshake

[url]http://www.bilik.cn/bbs/viewthread.php?tid=20922[/url]
بۇ يەرگىمۇ مۇناسىۋەتلىك ئىنكاس يوللاندى :lol :lol :lol :handshake

مەن تېنىش بەلگىلىرىنى سىنىدىم، بايقىغان ئەھۋاللار:
1) قوش تىرناقنىڭ يېپىلغان شەكلى » كىرگۈزۈلمىگەن.
2) سىزىق سەل پەسكە چۈشۈرۈلگەن ( بۇ توغرىمۇ ياكى ئەسلىدىكى شەكلىمۇ؟)
3)ئومۇمەن، تېنىش بەلگىلىرى بورۇنقىغا قارىغاندا باشقا ھەرپلەرگە ئوخشاش سەل كىچىكلىتىلگەن.
4) قوش پەش “”" ئەسلى ئۇيغۇر تىلىنىڭ ئىملا قائىدىسىدە كۆرسىتىلمىگەن تېنىش بەلگىسى بولۇپ، ھازىر خېلى ئىشلىتىلىۋاتىدۇ. بۇلارنىمۇ كىرگۈزۈش كېرەكمۇ؟ كېرەك بولسا زادى قايسى خىل شەكلىنى قوبۇل قىلىش كېرەك؟ بۇ مەسىلىنى ئوبدان ئويلىشىپ باقساق؟!!

[quote] Ää لەر ULY دا يوق ھەرپلەر بولغاچقا ئۇلار قوشۇلمايدۇ. بۇ ساپ ئۇيغۇرچە فونت بولغاچقا باشقا تىللار قوشۇلمايدۇ يوللىغان ۋاقىت: 2009-1-7 15:26 Oyghan [/quote]
ئويغان ئەپەندى بۇ فونتنى ساپ ئۇيغۇرچە فونت دەپ ئاتاپسىز ،بۇنىڭ ساپلىق دەرىجىسىنى ئۆلچەيدىغان بىرەر ئۆلچەم بارمۇ؟ بولسا بۇ ئۆلچەمنى كىم ياكى قايسى ئورۇن بېكىتكەن؟بۇنى بىلشكە مۈمكىن بولارمۇ؟
بۇ گەپچە بولغاندا UKIJ نىڭ باشقا فونتلىرىنى شۇنداقلا باشقا ئورۇنلارنىڭ فونتلىرىنى ساپ دىيىشكە بولمامدۇ؟ ئۇلار ئەبجەش فونت ھېساپلىنامدۇ؟
مېنىڭ چۈشۈنىشىمچە، ئادەتتە ئالتۇننىڭ ساپلىق دەرىجىسىنى بېكىتىشتە 99.9% بولسا ساپ دەيدۇ.ئۇنداقتا 99.9% كىشىلىرىمىز ئىشلىتىدىغان ئۇيغۇر ئەرەپ يېزىقىلا بار بار فونتنى ساپ دىيىش مۈمكىن. بۇنىڭغا ئۇيغۇر ئەرەپ يېزىقى ھەرىپىدىن باشقا ھىچقانداق بەلگە -ھەرپ ئارلاشماسلىقى كېرەك،;P ،لاتىن -پاتىن دىگەنلەرنىڭ ھەرپلىرىمۇ بۇ يەرگە قىستۇرۇلماسلىقى كېرەك ئەلۋەتتە.. بۇ مۈمكىنمۇ؟بۇنداق فونتنى كىم ئىشلىتىدۇ؟يۇنىكودنىڭ نىمە ئۈچۈن پەيدا بولغانلىقى ھەققىدىكى ھىكايىلەرنى سىز قاتارلىق كومپيۇتېر پېشىۋالىرىمىزدىن كۆپ ئاڭلاپ تۇرۇپتىمىز،ئەمدى بۇ گېپىڭىزگە نىمە دەيمىز؟........
مۈمكىن بولسا UKIJ باش بولۇپ ،ئالدىنقى قېتىم سوزۇق تاۋۇشلارنى بېكىتكەندەك،بىر ئۆلچەم ئېلان قىلىپ، ئۇيغۇرچە فونتتا ئەڭ ئاز بولغاندا قايسى ھەرپ-بەلگىلەر چوقۇم بولۇشى كېرەك ،سانى قانچە بولۇدۇ ،دىگەنلەرنى بېكىتىپ ئېلان قىلسا ، ئىلمىي ئەمگەك بولاتتى.شۇنداقلا نۇرغۇن ئاۋارەچىلىقلار بېسىققان بولاتتى.
يەنى تۈرگە ئايرىپ،ھەر بىر تۈردىن قانچىسى،قايسىسى بولۇدۇ،مۇشۇنى بېكىتىۋېتەيلى.
تۈر نامى:
1.ئۇيغۇرچە ھەرپ سانى، بۇ ئالدىنقى قېتىملىق ئۇقتۇرۇشتا بېكىتىلدى،كود ئورنىمۇ دۆلەتلىك ۋە خەلقئارالىق شۇنداقلا يەرلىك ئۆلچەمدە بېكىتىلىپ بولدى.ھازىر بۇنىڭدا مەسىلە قالمىدى.
2. تىنىش بەلگىلەر. قانچىسى بار، قايسىلىرنى ئالىمىز؟ بۇنى بېكىتەيلى.
3.لاتىن ئاساسنىغۇ چوقۇم ئالىمىز. لاتىن كېڭەيتىلگەندىن قايسىلىرىنى ئالىمىز؟ ھەركىم ئۆزى خالىغانچە ئېلىۋەرسۇنمۇ؟
4.قازاقچە، قىرغىزچە چوقۇم قوشۇلىدۇ.چۈنكى بىز ئۇيغۇرچە ھەرپلەرنى ئالغىنىمىزدا ئۇلارنىڭ ئورتاق ھەرپلىرىنىمۇ قوشۇپ بولدۇق.بۇنىڭغا بىزدىن نىمە كېتىدۇ؟.
5.ھەرقايسى ساھەلەرگە چېتىلىدىغان بەلگىلەرنى قانداق قىلىمىز؟
مېنىڭچە 1 بىلەن 4 بېكىتىلىپ بولۇنغان.ئەمدىكى گەپ 2 بىلەن3 تە قالدى،بۇنى بېكىتىۋېتەيلى،ئەڭ ئاز بولغاندا قانچىسى،قايسىسى چوقۇم بولۇشى كېرەك.5-سىنى ئېھتىياجغا قاراپ قوشقىسى كەلسە ئۇ مەيلى. لېكىن بېكىتىلگەنلىرىدىن كەم بولۇپ قالسا بولمايدۇ.
بولمىسا يۇقۇرىدا نەقىل كەلتۈرۈلگەن سۆزنىڭ روھى بويىنچە ،ھەممىمىز ئۆز ئالدىمىزغا ساپ ئۇيغۇرچە،..ئەبجەش....،..كېڭىيتىلگەن،....كۆپتىل ....خەلقئارالىق ....دىگەندەك ناملار بىلەن ئىش قىلساقمۇ بولۇدۇ.، بۇ ئەڭ ئاقىلانە تاللاشمۇ؟ ئەگەر بۇ ئاقىلنە تاللاش بولسا،نىمە قىلىمىز ئۆلچەم ئىزدەپ؟، مەنمۇبۇندىن كېيىن مۇشۇ ئۇسۇلنى ئۆرنەك ئېلىپ، بۇ ئۇسۇلنى كەڭ تەشۋىق قىلىمەن،،مۇشۇ بويىنچە ئىشلىرىمنى داۋاملاشتۇرۇمەن.......... ...